قوانین شطرنج به زبان ساده (نسخه 2021 ) + 3 قانون شطرنج حرفه ای که لازم است یاد بگیرید

قوانین شطرنج به زبان ساده را در این مقاله به صورت کامل توضیح دادیم و سپس سه قانون شطرنج حرفه ای که حتما باید آن را بدانید بررسی کرده ایم

اگر می خواهید با تمام قوانین شطرنج آشنا شوید حتما این مقاله جامع و رایگان ما را به صورت کامل مطالعه کنید

اگر شما می خواهید شطرنج را یاد بگیرید دانستن قوانین پایه شطرنج ضروری می باشد .

ما در حال توضیح دادن این قوانین شطرنج که به سادگی فهمیده شوند هستیم .

از ابتدا این که مهره های شطرنج را چگونه بچینیم تا حرکت هر مهره و سپس قوانین شطرنج حرفه ای

ما در آینده هر چیزی را در بخش قوانین شطرنج بخش به بخش توضیح میدیم

هدف بازی شطرنج

هدف نهایی در بازی شطرنج رسیدن به مات یا به دام انداختن شاه حریف می باشد .

اصطلاح checkmate از عبارت فارسی “شاه مات ” گرفته شده است که معنای لغوی آن “شاه در کمین نشسته است ” می باشد و نه به معنای “شاه مرده است ” ،

این یک تصور غلط رایج است .

قوانین عمومی شطرنج به زبان ساده

سفید همیشه ابتدا حرکت می کند

و بازیکنان به نوبت مهره ی خود را در زمان خود حرکت می دهند .

حرکت لازم هست .

اگر نوبت یک بازیکن است و او کیش نیست و هیچ حرکت قانونی ندارد ، این وضعیت پات نامیده می شود و بازی با تساوی پایان می یابد .

هر مهره حرکت مخصوص به خود را دارد .

یک مهره ممکنه به خونه ی دیگری حرکت کند یا ممکنه مهره ی حریف را بزند و بر روی همان خانه ای که مهره ی حریف قرار داشته است قرار گیرد (آن پاسان در واقع تنها یک استثنا می باشد) .

به غیر از اسب ، هیچ مهره ی دیگری نمی تواند از روی سایر مهره ها بپرد .

زمانی که شاه مورد تهدید قرار می گیرد ، کیش نامیده می شود .

اگر شاه کیش باشد بازیکن باید رفع کیش کند یعنی حرکتی انجام دهد که شاه در خطر نباشد .

مات زمانی اتفاق می افتد که شاه کیش باشد و هیچ حرکت قانونی برای رفع کیش نداشته باشد .

مات بازی را به اتمام می رساند و بازیکنی که شاه او مات شده باشد بازی را باخته است .

آموزش حرکت شاه در شطرنج + قوانین شطرنج شاه تنها و 2 قانون تکمیلی همراه با عکس و فیلم

شطرنج برای کودکان یا بچه ها گزینه ای عالی برای کمک به کودک خواهد بود که توانایی تفکر خود را با استراتژی ها و تاکتیک ها و تکنیک های شطرنجی تقویت کنند

تلاش کردیم آموزش شطرنج به زبان ساده برای کودکان را در دستور کار خود قرار دهیم

تنظیم موقعیت اولیه یا نحوه ی چیدن مهره ها روی صفحه در ابتدای بازی

صفحه شطرنج از هشت ردیف و هشت ستون تشکیل شده است

هر ردیف یا هر ستون 8 خانه دارد

و در کل صفحه شطرنج 64 خانه دارد

که یک در میان سیاه و سفید می باشد .

هر خانه ی شطرنج یک نام منحصر به فرد دارد که با یک حرف و یک عدد مشخص می شود.

ستون های عمودی از حرف انگلیسی a تا h نامگذاری می شود .

از سمت چپ سفید یا سمت وزیر تا سمت راست سفید .

به همین ترتیب ردیف های افقی از عدد 1 تا 8 نامگذاری می شوند و از سمت سفید صفحه شروع می شود .

بنابر این ، هر خونه در صفحه شطرنج یک نام منحصر به فرد دارد

که ستون و ردیف آن را مشخص می کند مثل a3 .

برای این که مهره ها رو برای اول بازی روی صفحه بچینیم

وزیر سفید توی خونه ی سفید قرار میگیره و وزیر سیاه توی خونه ی سیاه قرار می گیرد

عکس زیر نحوه ی قرار گرفتن مهره ها در صفحه را در ابتدای بازی نشان می دهد

حرکت مهره های شطرنج به غیر از سرباز

شاه می تونه دقیقا یک خونه به صورت عمودی افقی یا قطری حرکت کنه .

یا طور دیگری می توان حرکت شاه را توضیح داد شاه هر جا دلش بخواهد می تواند برود فقط یک خانه

البته به شرطی که وارد کیش نشود و به شاه حریف هم نزدیک نشود

حداکثر در هر بازی ، به شاه اجازه داده می شود یک حرکت ویژه به نام شاه قلعه یا قلعه انجام دهد.

وزیر می تواند هر تعداد خانه خالی را به صورت قطری یا مورب ، افقی یا عمودی حرکت دهد

رخ می تواند هر تعداد خانه خالی را به صورت عمودی یا افقی برود

و همچنین می تواند در هنگام شاه قلعه هم جا به جا شود

فیل می تواند هر تعداد خانه خالی را در هر جهت به صورت قطری یا مورب حرکت دهد

اسب می تواند یک خانه را در امتداد یک ستون یا ردیف و سپس با یک زاویه حرکت دهد .

حرکت اسب می تواند مانند حرف L یا عدد 7 باشد که با زاویه افقی یا عمودی گذاشته شده است

حرکت سرباز در شطرنج و هم چنین قوانین شطرنج سرباز به همراه 2 حرکت خاص سرباز در پست مربوط به قوانین شطرنج سرباز گفته شده است

6 حالت مساوی در شطرنج + بررسی قانون 16 حرکت

4 حالت برد در شطرنج

اکثر نو آموزان شطرنج فکر می کنند که با مات کردن حریف می توانند بازی را ببرند

اما مات یکی از حالت های برد در شطرنج می باشد

تعریف دقیق مات بدین صورت است : به شاه حریف حمله می کنیم (کیش) اگر حریف نتواند رفع کیش کند مات اتفاق می افتد

آموزش بازی شطرنج رایگان در 9 سرفصل + 13 ویدئو

حالت دوم برد در شطرنج افتادن زمان حریف می باشد

اگر در مسابقات شطرنج یا سایت های بازی شطرنج آنلاین بازی کرده باشد بازی ها همراه با زمان می باشند

در پایین قوانین شطرنج مربوط به ساعت و زمان را توضیح داده ایم

اگر زمان حریف بیفتد ما بازی را برده ایم

سومین حالت برد در شطرنج این هست که حریف تسلیم شود

چهارمین حالت برد در شطرنج این است که حریف 2 تا حرکت غیر قانونی انجام دهد

قانون 13 حرکت در شطرنج ؟

قوانین شطرنج : دست به مهره حرکت

هر شطرنج باز در نوبت خود اگر دست به هر مهره ای زد باید با آن مهره حرکت کند .

زمانی که با مهره بازی کرد اگر مهره را در هر خانه ای رها کرد باید مهره را در همان خانه قرار دهد

اگر دست به مهره حریف بزند باید مهره حریف را بزند

اگر دست مان به مهره خورد یا خواستیم مهره مان را مرتب کنیم باید قبل از این که دست به مهره کنیم باید بگوییم مرتب تا قانون دست به مهره شامل حال ما نشود

قوانین شطرنج : ساعت شطرنج

معمولا زمان بازی شطرنج به دو بخش تقسیم می شود مثل 5+10

زمان سمت چپ زمان کل بازی می باشد ، زمان سمت سمت راست زمان پاداش یا فیشر می باشد

فیشر به این معناست که به ازای هر حرکت به شطرنج باز زمان اضافه می شود

در مثال بالا زمان کل بازی 10 دقیقه می باشد و فیشر یا پاداش 5 ثانیه می باشد

در مسابقات حضوری شطرنج هر شطرنج باز بعد از این که حرکت خود را انجام داد بهتر است ساعت خود را بزند تا وقتش تمام نشود

40 واقعیت درباره تاریخچه شطرنج

شاه قلعه

شاه قلعه تنها حرکتی هست در بازی شطرنج که دو مهره با هم حرکت می کنند .

این حرکت شطرنج در دهه 1500 اختراع شده است تا به سرعت بخشیدن به بازی و بهبود تعادل حمله و دفاع کمک کند .

در حین شاه قلعه رفتن ، شاه دو خانه به سمت رخ حرکت می کند و رخ به سمت خانه ای که شاه از آن عبور کرده حرکت می کند

شاه قلعه فقط در صورت داشتن همه شرایط زیر مجاز هست

نه پادشاه و نه رخ که می خواهید با اون شاه قلعه بروید نباید از خانه ی اولیه خود حرکت کرده باشند

هیچ مهره ای نباید بین پادشاه و رخ باشد

پادشاه نباید کیش باشد

در حین شاه قلعه رفتن هم نباید از راه کیش عبور کند

و زمانی که شاه قلعه هم می رود

نباید کیش شود ( رخ مجاز هست که مورد حمله قرار بگیرد و حتی در حالیکه دارد شاه قلعه می رود به آن حمله شود )

خوشحال می شویم به سوالات شما مربوط به قوانین شطرنج پاسخ دهیم

بخشی از مردم قوانین اساسی شطرنج مانند نحوه حرکت پیاده ها و سایر مهره ها و این که شاه چگونه کیش و مات می شود را می دانند .

اما چند قانون شطرنج نیز وجود دارند که شطرنج بازان مبتدی از آن ها بی اطلاع هستند .

برای مثال ، زمانی که شما پیاده حریف را بوسیله آن پاسان می گیرید

بازیکن رو به رو ممکن است تعجب کند و ادعای حرکت غیرقانونی داشته باشد

به این دلیل که بسیاری از شطرنج بازان تازه کار حتی پس از انجام بسیاری از بازی ها ، این قانون را نمی دانند

آن ها هرگز از آن پاسان استفاده نمی کنند ، اما گاهی اوقات ممکن است بسیار مفید باشد .

چند نفر قبل از شروع بازی ، کتاب راهنمای صد صفحه ای قوانین رسمی شطرنج را می خوانند ؟ احتمالا تعداد کمی هستند

هدف این مقاله آموزش به بازیکنان شطرنج در مورد قانون شطرنج حرفه ای یا پیشرفته می باشد

اولین حرکت یا قانون شطرنج حرفه ای پیشرفته : آن پاسان

آن پاسان حرکتی برای گرفتن پیاده حریف است

اگر پیاده دو خانه را از موقعیت اولیه خود حرکت دهد ، بنابر این اگر پیاده فقط یک خانه را حرکت دهد نمی توان آن را گرفت

ممکن است کمی گیج کننده به نظر برسد اما نگاهی به عکس زیر بیندازید

پیاده سیاه از خانه ی b5 به خانه ی b7 می رود . دو خانه حرکت می کند و از b6 خانه ی زرد رنگ عبور می کند و در آن توقف نمی کند .

حال توسط پیاده a5 گرفته می شود

برای جلوگیری از موقعیتی که یک پیاده از پیشروی دو خانه استفاده می کند تا از رویارویی با پیاده حریف جلوگیری کند

یک قانون در شطرنج وجود دارد که می گوید پیاده را می توان گرفت همان طور که 2 خانه را حرکت نمی دهد بلکه فقط یک خونه حرکت می کند

بنابر این اگر سیاه پیاده b7 به b5 بازی می کند ، سفید به راحتی می تواند از a5 به b6 برود و پیاده سیاه را بگیرد

توجه داشته باشید پیاده سفید پس از گرفتن پیاده سیاه روی خانه b6 قرار می گیرد

بارها شاهد بوده ام ( در انجمن های مختلف شطرنج و سایت های آنلاین شطرنج مثل www.lichess.org و www.chess.com )

شطرنج بازان هنگام بروز چنین اتفاقی اشکال در سایت یا نرم افزار را ادعا می کنند

در واقع این فقط یکی از سه قانون شطرنج حرفه ای پیشرفته است که آن پاسان نامیده می شود

یا به طور دقیق تر می توان گفت آن پاسان حرکت جدید در شطرنج می باشد که با هم بررسی کردیم

دومین حرکت یا قانون شطرنج حرفه ای پیشرفته : شاه قلعه یا قلعه رفتن

من کاملا مطمئنم که بسیاری از شما با این مورد آشنا هستید ، در این صورت می توانید از آن صرف نظر کرده و به مورد بعدی بروید

شاه قلعه رفتن توانایی شاه برای پرش از بالای رخ خودش است .

فقط یک بار در بازی می توان این کار را انجام داد

تنها در صورت عدم حرکت شاه و رخ این حرکت امکان پذیر می باشد

مثال یک : شاه قلعه کوچک

مثال دو : شاه قلعه بزرگ یا شاه قلعه سمت وزیر

چرا می خواهیم قلعه برویم ؟

حرکت شاه ، قلعه امنیت شاه را برقرار می کند (در اکثر موارد) یا می توان گفت شاه به جای امن تر می رود

و رخ را به بازی می آورد

و در زمان یا تمپ صرفه جویی می شود

نکته : اگر شما به صورت حضوری و به صورت رسمی شطرنج بازی می کنید اکیدا توصیه می شود ابتدا دست به شاه خود بزنید و بعد به قلعه بروید . در غیر این صورت اگر ابتدا رخ را لمس کنید ، ممکن است حریف شما ادعا کند که باید با رخ تان بازی کنید

همیشه شاه قلعه را به روش صحیح انجام دهید تا از وجود چنین مشکلاتی جلوگیری شود

سومین قانون شطرنج حرفه ای : چه زمانی شاه قلعه غیرممکن است ؟

ما قبلا می دانستیم که اگر شاه یا رخ یا هر دو حرکت کرده باشند نمی توانید شاه قلعه بروید . اما این تنها سناریوی ممکن نیست که شاه قلعه رفتن را ممنوع می کند

مثال یک

در دیاگرام زیر سیاه می خواهد شاه قلعه کوچک برود

اما این غیرقانونیست تا زمانی که خانه ی g8 زیر ضرب با فیل خونه ی c4 باشد

قلعه غیرقانونی است اگر بعد از شاه قلعه رفتن شاه کیش شود

مثال 2 :

در دیاگرام زیر غیرقانونی هست برای سیاه تا شاه قلعه کوچک بره

تا زمانی که خانه f8 توسط فیل b4 زیر ضرب قرار دارد

و سیاه چون از راه کیش عبور می کند نمی تواند شاه قلعه برود

شاه به طور کلی نمی تواند قلعه برود اگر با این کار از از خانه ای عبور کند که مورد حمله هر یک از مهره های حریف باشد

هم چنین اگر شاه کیش باشد قلعه رفتن غیرقانونی است

قوانین جدید شطرنج حرکات غیر قانونی

اگر شطرنج باز حرکت غیرقانونی انجام دهد بهتر است حریف صبر کند تا شطرنج باز ساعت خود را بزند و سپس به داور اعتراض کند در غیر این صورت حرکت غیرقانونی برای شطرنج باز ثبت نمی شود

2 حرکت غیرقانونی به منزله باخت می باشد

به محض این که متوجه شدیم بازی به صورت غیرقانونی ادامه پیدا کرده است باید حرکات خود و حریف را به عقب برگردانیم (اگر بازی خود تان را ثبت کرده اید اگر ثبت نکردید تا جایی که یادتان می آید )

• اگر شطرنج باز سرباز را به خانه ی آخر برساند ، ساعت را بزند ، اما اگر سرباز را با مهره جدید جایگزین نکند مرتکب حرکت غیر قانونی شده است . پیاده یا سرباز باید با یک وزیر به همان رنگ جایگزین شود
• برای اولین حرکت غیر قانونی کامل توسط یک بازیکن ، داور بایستی دو دقیقه وقت اضافی به حریف خود بدهد . و حال اگر دومین حرکت غیرقانونی انجام شود حریف برنده است مگر این که مهره ای برای مات کردن نداشته باشد که در این صورت نتیجه بازی مساوی اعلام می شود . در بازی های سریع و رعد آسا یک حرکت غیر قانونی به منزله باخت می باشد
• اگر شطرنج بازی برای انجام یک حرکت از دو دست استفاده کند (در صورت شاه قلعه رفتن ، زدن مهره یا ارتقا سرباز) این یک حرکت غیرقانونی محسوب می شود
• اگر بازیکن ساعت را بدون ایجاد حرکت بزند ، این یک حرکت غیر قانونی محسوب می شود
• زدن شاه اقدامی غیر قانونی است . شاه هیچ وقت از صفحه بیرون نمی رود . شاه فقط کیش و مات می شود
• شطرنج باز با همان دستی که حرکت می کند باید ساعت بزند . اگر این کار را انجام ندهد مرتکب حرکت غیر قانونی نمی شود داور می تواند به حریف زمان اضافه کند

قوانین شطرنج : ثبت حرکات

در جریان بازی هر بازیکن ملزم است حرکت های خود و حریفش را به طور صحیح ، نوبت به نوبت و تا جایی که امکان دارد واضح و خوانا ، با نماد روی برگه ثبتی که برای مسابقه تعیین شده است ، ثبت کند .

زدن	ضربدر
کیش	+
مات	#
شاه قلعه کوچک	0-0
شاه قلعه بزرگ	0-0-0
شاه	k(king)
وزیر	Q(Queen)
رخ	R(Rook)
اسب	N(Knight)
فیل	B(Bishop)

ثبت حرکت ها از قبل ممنوع است مگر آن که بازیکن ادعای تساوی کند یا بازی به وقت دیگر موکول شود

اگر بازیکنی قادر به ثبت حرکت ها نباشد ، می تواند دستیاری را که باید مورد قبول داور باشد ، جهت ثبت حرکات انتخاب کند . داور باید ساعت او را به طور عادلانه تنظیم کند . این تنظیم ساعت نباید برای بازیکن دچار معلولیت اعمال شود

اگر بازیکنی ، در هر مرحله از دوره زمانی کم تر از 5 دقیقه در ساعت خود داشته باشد و از افزایش زمان 30 ثانیه یا بیشتر به ازای هر حرکت برخوردار نباشد ، برای زمان باقیمانده مجبور به ثبت حرکت نیست

قوانین شطرنج : رفتار بازیکنان

فقط با اجازه داور :

بازیکن می تواند محل بازی را ترک کند

فردی که نه بازیکن است و نه داور مجاز است که به سالن بازی دسترسی داشته باشد

آیین نامه مسابقه می تواند مشخص کند که حریف بازیکنی که نوبت حرکت اوست ، هنگامی می خواهد سالن بازی را ترک کند باید به داور اطلاع دهد

در حین بازی به همراه داشتن هر گونه وسیله الکترونیکی که مشخصا مورد تایید داور نباشد ، در محل بازی توسط بازیکن ممنوع است . با این حال ، آیین نامه مسابقه می تواند اجازه دهد چنین وسایلی در کیف بازیکن نگه داری شود به شرط آن که دستگاه کاملا خاموش باشد

قوانین شطرنج سرعتی

قوانین شطرنج سریع

شطرنج سریع ، بازی است که در آن یا همه حرکت ها باید در زمان ثلبتی ، بیشتر از 10 دقیقه و کم تر از 60 دقیقه برای هر بازیکن کامل شود ، یا زمان اختصاص یافته به اضافه 60 برابر هر گونه افزایش زمان ، بیشتر از 10 دقیقه و کم تر از 60 دقیقه برای هر بازیکن باشد

قوانین شطرنج بلیتس

بازی بلیتس بازی است که در آن یا همه حرکت ها باید در زمان ثابت 10 دقیقه یا کم تر برای هر بازیکن کامل شود ، یا زمان اختصاص یافته به اضافه 60 برابر هر گونه افزایش زمان 10 دقیقه یا کم تر باشد

منبع این مقاله و جزوه قوانین شطرنج بر اساس راهنمای داوران کمیته داوران فیده ترجمه حمیدرضا جدیدی مسعود شرافتی

منتظر سوالات شما در زمینه قوانین شطرنج حرفه ای هستیم

پیشنهاد می کنم مقاله زیر را مطالعه کنید

آموزش شطرنج حرفه ای